Алан-Гуа эхийн сургааль -- Кремлийн эргэн тойронд -- Эрхүүгийн сэтгэгдэл -- Эрийн гурван наадам -- Тогтох өвгөний гэрт -- Лам хуврагууд -- Тал хээр нутгаар холын аянд явсан нь -- Ерөнхий сайдтай хийсэн ярилцлага -- Хамгийн гол нь хүн -- Ах нь дүүдээ тусалдаг -- Алтан завинд суугчид -- Эрдэмтэн ярьж байна -- Сайн нөхрөөс салах ёс гүйцэтгэв -- БНМАУ-ын тухай бэсрэг толь /

Нэгэн жарны өмнө бичигдэн үлдсэн БНАГУ-ын сэтгүүлч, зохиолч Курт Рюкманны “Таван сумны нууц” номын агуулга нь 1960-аад оны монголын нийгмийн бүтэц, ёс суртахуун, улс төр, эдийн засаг, нийгмийн хөгжил, түүх, соёл, олон улсын харилцаа, Үйлдвэр, ХАА, Төмөр зам, Боловсрол, Эрүүл мэнд зэрэг бүх салбарыг багтааж, монголчуудын эв нэгдэл ямар байсан, монгол хүний оюун санаа, ухамсар сэтгэхүй, чанар, бие бялдрын төлөвшил, эх оронч үзэл, алсын харааг төр нийгмийн зүтгэлтэн, эрдэмтэн багш, мэргэжлийн боловсон хүчин, эгэл жирийн иргэдтэй зохиогч өөрөө биечлэн ярилцаж, ажиглаж мэдэрснээ товч, тодорхой төв үзлээр илэрхийлэн бичсэн явдал юм.
Монголын хүүхэд багачууд, оюутан залуус, герман- монгол хэл, түүх, соёл, аялал жуулчлалын салбарын судлаачид маань монгол орны өнөөгийн хөгжлийн суурийг тавьсан, “шинэ цаг” үеийн энэхүү түүхэн баримтыг, гаднын хүний нүдээр тухайн цаг үе, БНМАУ-ын нийгмийн байдал, мөн монголчууд эх орныхоо төлөө хэрхэн хоёргүй сэтгэлээр хөдөлмөрлөхийн зэрэгцээ, гадаадын олон улстай мөр зэрэгцэн сурч, боловсорч, цэцэглэн хөгжиж байсныг тольдон харж, эдүгээ энэ бүхнийг дахин нэг бодолдоо тунгаан, судалгааны ажлын хэрэглэгдэхүүн болгоход, бүтээлийг толилуулж байгаагийн зорилго, үр өгөөж оршино.

Монгол Кирил